11. Sınıf Dil ve Anlatım Gezi Yazısı – Test Çöz

Bursa’yı arkada bırakıp ovalara daldık. Ağaçlar yarı çi- çek, yarı yaprak, en güzel çağında… Ekin tarlaları alabildiğine yeşil… Sekiz, on kilometrede bir, bir çeşme… Her yer sulak. Toprağı azıcık eşseniz su fışkıracak. Türkiye’mizin en verimli, en mamur - Garpʼın, meselâ Fransa’nın Normandiya’sını çok andıran - arazisinde yol almaktayız. Hoşa gitmeyen tek şey yok. Uzaktaki dağlar, yaklaştığımız göller ve kasabacıklar ne varsakuzuları, koyunları, davarları hepsi temiz. Mandaları bile.

Bu parçayla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

I. Gezi yazılarında, gezilip görülen yerin bütün özellikleri ele alınır.

II. Gezilen yerlerin özellikle tarihî, coğrafi ve sosyal nitelikleri anlatılır.

III.Gezi yazılarında gezilen yerlerin özelliklerini anlatmanın dışında üsluba da dikkat edilir.

IV.Gezi yazılarında yörenin dil, din, inanç, âdet, gelenek, görenekleri anlatılabilir.

V. Gezi yazısının olay çevresinde gelişen metinler gibi kurgusal bir yapısı vardır.

Yukarıda numaralanmış cümlelerin hangisinde gezi yazısıyla ilgili yanlış bir bilgi bulunmaktadır?

Gezilen yerlerin ayrıntılı bir şekilde anlatılması Türk edebiyatında çok eski bir gelenektir. Divan edebiyatında ---- adıyla bilinen gezi yazıları sadece edebiyatımız açısından değil tarih, coğrafya ve halk bilimi için de oldukça önemli ve zengin bir hazinedir.

Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdaki terimlerden hangisi getirilmelidir?

Erciş’ten yirmi kilometre sonra Muradiye Şelalesi’ne ulaştık. Buradaki görüntü nefisti ancak burası bir tür kanyon içinde olduğundan gözlerden uzaktı. Bir kısmı baraj tarafından getirilen sularla desteklenen bu çağlayan, yöreye Allah’ın güzel bir armağanı. Üçüncü kez geldiğim hâlde ilk kez geliyormuşum gibi hissettim kendimi. Bu coğrafya, fotoğraf sanatçıları için çok özel bir plato. Eş, dost, arkadaş asma köprüden karşıya ge- çerek şelaleyi seyre koyuluyoruz.

Bu metinle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Otobüsümüz harekete hazır. Kısmetse yoğun bir gün olacak. Ali Yalçın Bey’in rehberliğinde Adilcevaz, Muradiye Şelalesi, inci kefali göçü derken Van Kalesi’ne uğrayacağız. Sonra da Gevaş’tan Akdamar Adası’na, oradan da Tatvan’a geçip tam bir Van Gölü turu atarak geldiğimiz istikametten Şanlıurfa’ya yol alacağız. Böylesi durumlarda yetmez sanılan sıradan bir gün, koskocaman bir zamana dönüşüveriyor.

Bu parça aşağıdaki metin türlerinden hangisinden alınmıştır?

Yukarıdaki numaralanmış yerlerin hangisinde yanlış bir bilgi verilmiştir?

Adı geçen bağın ortasında, göğe uzanmış bir yüksek kubbedir ki güya aydınlık hamam camekânı gibi tepesi açıktır. Bu açık yerde altı adet ince mermer sütun üzerinde Kiyanıyan tacı gibi bir kubbecik vardır. Sanatkâr iş üstadı, bu küçük kubbenin ta tepesine halis altın ile yaldızlanmış bir çeşit demir mil üzerine bir bayrak yapmış, ne taraftan rüzgâr eserse o tarafa döner o bayrak. Garip görünüşlüdür. Ama aşağı büyük kubbe sekiz köşelidir. Bu kemerli kubbe içinde dahi sekiz kemer vardır. Her kemerin altında bir kış odası…

Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Dünyada flamingoların yaşadığı yerlerden birinin Erciş olduğu biliniyor; asıl flamingo ülkesi ise Nakuru Gölü’nün bulunduğu Kenya malum. Anadolu’da allı turna diye bilinen bu zarif ve kızıl kuşların sodalı suları sevdiği besbelli. Renginden ve krater göllerinden yükselirken görülmelerinden dolayı ateş kuşu da denmiş onlara. Flamingolar gerçekten çok zarif kuşlar.

Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi ağır basmaktadır?

Bu, Roma’ya üçüncü gelişimdir. Ama Roma, orada doğup büyüyenler için bile bitmez. Her heykel, her tablo, her anıt, size her görünüşünde güzelliğin yeni bir sırrını açacaktır. Roma’da heykel vatandaş olmuştur. O, müzede değil, bizim gibi sokaklarda dolaşıyor, meydanlarda geziniyor, parklarda dinleniyor! Sabahleyin ağzından sular dökülen aslanları seyrederek Doney’e gittim. Burası; kuş cıvıltılarının, büyük otellerin, şık ma- ğazaların ve camlarından hare hare sular akan çiçeklerin sıralandığı büyük bir cadde üstünde, Via Veneto’da bir kahvedir ama Mehmet Akif’in “Mahalle Kahvesi’’ değil, bir temizlik ve zarafet sergisi...

Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?